De risico’s van microdosing: wat je moet weten

Microdosing — het nemen van zeer kleine hoeveelheden psychedelica zoals LSD of psilocybine — wint in Nederland aan populariteit. Vaak hoor je verhalen over focus, creativiteit of betere stemming. Toch hoort bij die interesse ook een nuchtere blik op de mogelijke risico’s. In dit artikel bespreken we wat er nu bekend is over de risico’s van microdosing: op psychisch vlak, lichamelijk vlak én bij specifieke kwetsbare groepen. We baseren ons onder andere op het werk van James Fadiman & Jordan Gruber, en de onderzoeksdata van de Microdosing Institute (MDI).

Wat verstaat men onder microdosing?

Voordat we in de risico’s duiken: met “microdosing” bedoelen we het innemen van sub-hallucinogene hoeveelheden van een psychedelische stof — dus geen full-trip, maar net genoeg om subtiele effecten te ervaren. Fadiman & Gruber beschrijven in hun boek bijvoorbeeld variaties in frequentie, dosis en doel (creativiteit, stemming, intentie) (Fadiman & Gruber, 2021).
Belangrijk hierbij: dosis, individuele conditie, context en combinatie met andere stoffen spelen allemaal een rol in het risicoprofiel.

Waar liggen de mogelijke risico’s?

Psychische risico’s

Uit de informatie van het Microdosing Institute blijkt dat de meest gemelde psychische bijwerkingen zijn: verhoogde angst, toegenomen paranoia bij mensen met aanleg daarvoor, emotionele instabiliteit in stressvolle periodes en verstoring van de slaap (Microdosing Institute, z.j.).
Hoewel een aantal gebruikers juist verbeteringen rapporteert, zijn er nog geen grootschalige gecontroleerde studies die volledig uitsluiten dat microdosing negatieve effecten kan hebben — vooral op de langere termijn (Fadiman & Gruber, 2021).
Let op: bij mensen met een voorgeschiedenis van psychose of bipolaire stoornis is extra voorzichtigheid absoluut geboden.

Lichamelijke en hart-/vaatrisico’s

Een andere belangrijke zorg is het effect van psychedelica op de hart-/vaatstructuur. Sommige psychedelica beïnvloeden de serotoninereceptor 5-HT₂B, waarvan bekend is dat langdurige stimulatie geassocieerd kan zijn met klepafwijkingen of hartfibrose (Microdosing Institute, z.j.).
Hoewel er voor microdosing weinig direct menselijk onderzoek is, wijst dieronderzoek uit dat er theoretisch risico’s kunnen zijn (Microdosing Institute, z.j.).
Een pre-klinische studie bij muizen vond geen significante hartveranderingen bij microdoses LSD over de testperiode — dat is geruststellend, maar geldt niet automatisch voor mensen of voor lange termijn (Microdosing Institute, z.j.).

Risico’s door onduidelijke dosering & combinaties

In de praktijk komt extra risico om de hoek kijken door onzekerheid over dosis, zuiverheid of verontreiniging van het middel. Ervaring leert dat vooral bij LSD-microdosing het lastig is om exact de juiste minimale dosis te meten (Welt.de, 2023).
Combinaties met andere drugs, alcohol, medicatie (zoals lithium) of gebruik tijdens zwangerschap/borstvoeding worden door MDI expliciet afgeraden (Microdosing Institute, z.j.).

Tinnitus: mogelijk positief én risicovol

Een bijzonder aandachtspunt binnen de MDI-community is tinnitus (oorsuizen). Uit gegevens van het internationale onderzoeksproject Microdose.me (Walsh, 2023) blijkt dat sommige deelnemers met tinnitus een vermindering van hun klachten rapporteerden tijdens microdosing. Dit suggereert dat microdosing in bepaalde gevallen een gunstig effect kan hebben op auditieve waarneming en spanning.
Tegelijkertijd heeft het Microdosing Institute binnen hun community anekdotische meldingen verzameld van mensen die juist een toename van tinnitus ervaren tijdens microdosing. Omdat MDI actief samenwerkt met onderzoekers om deze tegenstrijdige ervaringen in kaart te brengen, was de organisatie een van de eersten die dit mogelijke risico publiekelijk signaleerde.
De oorzaak is nog onduidelijk — het kan te maken hebben met dosis, gevoeligheid voor serotonine-activiteit of individuele stressreacties. Omdat het huidige bewijs beperkt en deels tegenstrijdig is, geldt tinnitus als een mogelijk risico, maar ook als een potentieel gunstig effect dat verder onderzocht moet worden.

Specifieke groepen waarvoor microdosing risicovoller is

Volgens MDI is microdosing niet aanbevolen voor:

Personen onder 18 jaar
In combinatie met alcohol of andere drugs
Tijdens zwangerschap of borstvoeding
Mensen met een familiegeschiedenis van psychose
Mensen in periodes van intens emotioneel trauma of instabiliteit
Personen met reeds bekende hart-/klepafwijkingen of andere hartproblemen
(Microdosing Institute, z.j.)

Wat zeggen Fadiman & Gruber?

In hun boek Microdosing for Health, Healing and Enhanced Performance geven Fadiman & Gruber een uitgebreide kijk op de geschiedenis, de ervaringsrapporten en het lopende onderzoek rond microdosing (Fadiman & Gruber, 2021).
Cruciaal is hun opmerking: hoewel veel gebruikers positieve veranderingen melden, betekent dat niet dat microdosing risicovrij is. Integratie, zelfmonitoring en kennis van contra-indicaties blijven essentieel. Ze baseren dit op duizenden ervaringsrapporten — maar benadrukken dat dit niet hetzelfde is als gecontroleerde klinische trials (Fadiman & Gruber, 2021).

Praktische waarschuwingen voor wie toch overweegt te microdoseren

Voor de lezers van Microdose.nl deel ik graag de volgende aandachtspunten:

Gebruik een logboek: noteer datum, dosis, effect, eventuele bijwerkingen — zo zie je sneller patronen.
Start zeer laag: vooral bij de eerste keren, en evalueer hoe lichaam en geest reageren.
Rustevaluaties inbouwen: veel protocollen adviseren pauzes om tolerantie te voorkomen.
Wees kritisch op je context: microdosing is geen shortcut of wondermiddel; effecten variëren sterk tussen mensen.
Combineer nooit met andere potentieel risicovolle stoffen of medicatie zonder deskundig advies.
Controleer legaliteit en veiligheid: in Nederland gelden wettelijke kaders, en middelen buiten gecontroleerde setting brengen extra risico’s met zich mee.

Waarom deze risicobewustwording belangrijk is

Er is veel enthousiasme rondom microdosing — en met reden: sommige studies laten verbeteringen zien, bijvoorbeeld in stemming en creativiteit (John Hopkins, 2021).
Maar enthousiasme betekent niet zonder meer dat alle risico’s verdwenen zijn. Zoals de MDI-website aangeeft:

“De risico’s van microdosing hangen af van de specifieke situatie, persoon en substantie … de volledige omvang van risico’s is nog niet bekend.” (Microdosing Institute, z.j.)
Door deze risicobewustwording kunnen gebruikers beter geïnformeerde keuzes maken — en zorgen we ervoor dat microdosing niet als naïef of onvoorbereid enthousiasme gepresenteerd wordt.

Conclusie risico's microdosing

Microdosing biedt potentieel interessante mogelijkheden, maar is zeker niet zonder risico’s. Psychische bijwerkingen zoals verhoogde angst of instabiliteit, lichamelijke en hart-/vaatrisico’s, tinnitus en de onzekerheid rond dosering en combinatie met andere factoren maken dat voorzichtigheid vereist is. Zowel Fadiman & Gruber (2021) als de organisatie MDI benadrukken dat verantwoord gebruik, kennis en zelfonderzoek centraal moeten staan.
Voor wie overweegt te microdoseren: benader het met respect, voorbereiding en een duidelijk plan. Denk aan je eigen gezondheidssituatie, wees eerlijk tegenover jezelf en zorg dat je de juiste ondersteuning hebt.

De informatie in dit artikel is uitsluitend bedoeld ter educatie en bewustwording. Microdose.nl geeft geen medisch advies. Stop of wijzig medicatie nooit zonder overleg met een arts.

Bronnen

Fadiman, J., & Gruber, J. (2021). Microdosing for Health, Healing and Enhanced Performance. Center for Minds.
Microdosing Institute. (z.j.). Risks, safety & side effects of microdosing.
Microdosing Institute. (z.j.). Risk: chronic psychedelic microdosing & valvular heart disease. Geraadpleegd via microdosinginstitute.com
Welt.de. (2023). LSD: Besser drauf, konzentrierter, kreativer … ohne Rausch? Geraadpleegd via welt.de